پیوند دهنده‌های پنهان
تاریخ انتشار: ۲۹ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۵۱۲۲۹
سالهاست که رفع مسائل و مشکلات شهری و شهرنشینی از دغدغه‌های مدیریت شهری، کارشناسان و طراحان شهری بوده است؛ چنانچه فرهنگ شهرنشینی و شهروندی را ارتقا دهیم، قادر خواهیم بود تا از صرف بسیاری از هزینه‌ها جلوگیری کرده و این منابع را در جای خود هزینه کنیم.
به گزارش خبرنگار ایمنا، فرهنگ را به دو گروه مادی و معنوی می‌توان تقسیم کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
برای بیان تفاوت آن‌ها باید گفت که شهر فرهنگی شهری است که حامل تمدن و فرهنگ دیرینه است، شهری است که خصوصیات و عناصر فرهنگی خود را در خود جای‌داده است و از این نظر برای مردم تمام‌جهان ارزشمند است. اما آنچه حائز اهمیت است فرهنگ شهری است. این فرهنگ شهری است که با مجموعه‌ای از هنجارها، ارزش‌ها و باورها نوع زندگی انسان را در شهر تعیین می‌کند یا با اجرای اعمال فیزیکی در فضای شهر، نمادهایی را با معانی خاص برای شهرنشینان تداعی کرده، حس تعلق و خاطره‌انگیزی را در آنان و احساس رضایت‌مندی از زندگی در شهر خود ایجاد می‌کند.
همچنین این فرهنگ‌شهری است که به منابع فرهنگی شهر از قبیل بناهای تاریخی، خرده‌فرهنگ‌ها و صنایع‌دستی، آداب‌ورسوم، فولکلور و منابعی که زاده زیست‌بوم شهری است ارزش و اعتبار می‌بخشد و سبب توسعه اجتماعی و سیاسی جوامع شهری می‌شود. ازآنجاکه بخش عمده مشکلات و نابسامانی‌های موجود در اداره شهر حاصل نبود توافق یا بی‌توجهی شهرنشینان به شیوه‌های عقلانی زندگی در شهر است، بسیاری از کارشناسان بر این باورند که باید فرهنگ شهری را آموزش داد و این کار با مدیریت کارآمد و دقیق بر منابع فرهنگی شهر امکان‌پذیر خواهد بود.
شهر نمی‌تواند شهری فرهنگی باقی بماند، مگر آنکه مدیریت شهری بر عناصر فرهنگی آن شهر مدیریت کند و آن را به یک سرمایه فرهنگی بدل سازد. بسیاری از شهرهای کشورمان دارای گونه‌ای از معماری، بناها و فضاهای بسیار تاریخی و جذاب هستند که تعدادی از آن‌ها از سوی مدیریت شهری، کنترل، ساماندهی و نگهداری می‌شوند. بسیاری دیگر نیز نه‌تنها محافظت نمی‌شوند بلکه مورد هجوم و غارت افراد سودجو قرار می‌گیرند.
از طرفی بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند نبود فرهنگ شهروندی باعث بروز پیامدهای منفی در آن شهر و شهروندان خواهد شد که یکی از پیامدهای منفی آن را می‌توان در کاهش تعلق شهری شهروندان مشاهده کرد درواقع پایین بودن حس تعلق شهری باعث بروز ناهنجارهای اجتماعی و رفتارهای وندال‌گراینه در بین شهروندان می‌شود.
الهه قاسمی، دکترای پژوهشگر فرهنگی به خبرنگار ایمنا می‌گوید: هویت در شهر به‌واسطه ایجاد و تداعی خاطرات عمومی در شهروندان، تعلق‌خاطر و وابستگی را نزد آنان فراهم کرده و شهرنشینان را به‌سوی «شهروند شدن» که گستره‌ای فعال‌تر از ساکن صرف دارد، هدایت می‌کند.
وی می‌افزاید: تعلق به محله نمایانگر احساس ذهنی مثبت افراد نسبت به محله مسکونی در شهر است. ادامه پیوند محله‌ای نوعی تعهد برای ساکنان نسبت به محیط سکونت و تمایل آن‌ها به حفظ رابطه با آن در طول زمان و در مراحل مختلف زندگی را موجب می‌شود. تعلق به مکان و پیامدهای فقدان آن در دهه‌های اخیر تبدیل به یکی از موضوعات مهم در حوزه مطالعات شهری تبدیل‌شده است.
رفع بی‌اعتمادی اجتماعی با توسعه فرهنگ شهروندیپژوهشگر فرهنگی تصریح می‌کند: این روزها شاهد هستیم که متأسفانه مردم به وعده‌ها و حرفهای مسئولین هیچ اعتمادی ندارند و این اعتماد نداشتن در قالب آسیب رساندن به مبلمان و امکانات شهری خود را نمایان می‌کند. این بی‌اعتمادی که شایع شده و در حال آسیب زدن است، منشأ و خواستگاه مهمش از عملکرد ضعیف برخی مسئولین سرچشمه می‌گیرد، درواقع برخی مسئولین با عملکرد ضعیف خود باعث ایجاد نوعی بی‌اعتمادی در بین شهروندان شده است و همین بی‌اعتمادی عامل کاهش حس تعلق شهری در بین شهروندان است.
وی ادامه می‌دهد: اما آنچه می‌تواند این خلأ و نقصان را پر کند توجه به توسعه فرهنگ شهروندی است، درواقع این مقوله ارتباط مستقیمی با افزایش حس تعلق شهری در بین شهروندان دارد اما توسعه فرهنگ شهروندی برنامه و اقدام زودبازده نیست بلکه همچون سیار تغییرات فرهنگ به‌مرورزمان بازخوردهای خود را نشان می‌دهد.
لزوم ورود دانشگاه‌ها به توسعه فرهنگ شهروندیقاسمی اضافه می‌کند: یکی از نهادهایی که به‌خوبی می‌تواند در توسعه فرهنگ شهروندی نقش ایفا کند دانشگاه است، اما متأسفانه برخی دانشگاه‌ها به‌ویژه دانشگاه‌های مادر در حوزه علوم انسانی و جامعه‌شناسی سالهاست ارتباط خود را با بدنه جامعه قطع کرده‌اند و تبدیل به محیط ایزوله برای انجام تحقیقات و پژوهش‌هایی کتابخانه که هیچ خروجی اثربخشی برای جامعه ندارند، شده است.
وی اظهار می‌کند: دلیل دوری دانشگاه‌ها را اطلاع ندارم اما هر چه هست دانشگاه خودش را از شهر بریده است. دانشگاه کجا شده که یک‌بار با جسارت و شهامت مسئولین و عملکرد آنان را موردانتقاد قرار بدهد؟ حتی دانشگاه‌ها خود باعث نقض حقوق شهروندی شده‌اند دانشگاهی که با پیش روی فضای ساختمانی خود باعث مشکلات ترافیکی در شهر شده است، و موارد مشابه دیگر که همگی حاکی از آن است که برخی دانشگاه‌ها به وظیفه خود که همان توسعه فرهنگ شهروندی عمل‌نکرده‌اند.
این پژوهشگر فرهنگی می‌گوید: مباحث فرهنگی همچون یک حلقه زنجیر به یکدیگر متصل هستند و نمی‌توان انتظار داشت با حذف بخشی از این زنجیره آن مقوله فرهنگی توسعه یابد اگر به دنبال افزایش حس تعلق شهری در بین شهروندان هستیم باید مقوله فرهنگ شهروندی و آموزش‌های فرهنگ شهروندی توسعه و تقویت پیدا کند.
وی ادامه می‌دهد: وقتی تعلق نیست، بی‌تفاوت اجتماعی ایجاد می‌شود، وقتی بی‌تفاوتی اجتماعی ایجاد شد، سطح مدارای اجتماعی کاهش پیدا می‌کند، به همین خاطر شاهد هستیم در برخی از کلان‌شهرها اصفهان رتبه پنج جرم اول آن شهر به نزاع اختصاص پیدا می‌کند. درواقع می‌خواهم به این نکته اشاره‌کنم انواع آسیب‌ها می‌تواند پیامد نبود تعلق شهروندی باشد در صورتیکه که می‌توان با تقویت فرهنگ شهروندی، بسیاری از این آسیب‌ها را کاهش داد.
توسعه فرهنگی شهرها به میزان اعتبارات ارتباط نداردفرانک سیدی، رئیس دفتر مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک به خبرنگار ایمنا می‌گوید: اگر ما شهر را یک پدیده سرزمینی در نظر بگیریم، یکی از کارکردهای مهمی که دارد تضمین بقا برای ساکنین آن است، پس این بقا و باقی ماندن برای افراد باید صورت بگیرد و بالطبع این ارتباط مستقیم بااحساس تعلق پیدا می‌کند که نبود تعلق در بین شهروندان به عوامل مختلفی برمی‌گردد که یکی از مهم‌ترین عوامل آن فقدان فرهنگ شهروندی است.
وی می‌افزاید: وقتی علت نبود توسعه فرهنگی در برخی از شهرهای ایران از متولیان فرهنگی آن شهر پرسیده می‌شود، مادام از کمبود اعتبارات اختصاص‌یافته گلایه می‌کنند و عامل اصلی این نبود توسعه را مباحث مالی می‌دانند، در صورتیکه بنده معتقد هستم، بسیاری از اقدام‌هایی که برای توسعه فرهنگی شهر بایستی انجام شود، نیاز به مباحث مالی ندارد.
رئیس دفتر مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک تصریح کرد: من منکر مشکلات مالی و کمبود اعتبارات تخصیص‌یافته در حوزه فرهنگی نیستم، اما انجام خیلی اقدامات آن‌چنان‌که باید نیاز به اعتبار و مباحث مالی ندارد، به‌عنوان‌مثال چند بار اقدام شده است که دانش آموزان از موزه مفاخر آن شهر بازدید کنند؟ بسیاری از دانش آموزان حتی دانشجویان ساکن آن شهر از مفاخر شهر خود بی‌اطلاع هستند. چرا تاکنون مفاخر آن شهر برای شهروندان این شهر برجسته نشده‌اند؟
لزوم تقویت ارتباط برخی اعضای شورای شهر با نخبگان جامعهوی اضافه می‌کند: درست است دانشگاه‌ها ازلحاظ کارکردی از شهر دور شده باشد اما سوال اینجاست در برخی از شورای شهر شهرهای ایران تا چه میزان از استادان دانشگاه‌های آن شهر دعوت‌شده که در حوزه مدیریت شهری نظرات خود را بیان کنند؟ در مرکز مطالعات و پژوهش‌های شورای اسلامی برخی شهرها به چه میزان از اساتید دعوت‌شده است؟ چند جامعه‌شناس در این مرکز و جلسات آن حضورداشته است؟ سوال اینجاست تا چه حد مدیریت شهری برخی شهرها قبل از احداث پروژه‌های عمرانی نظر یک جامعه‌شناس، روانشناس و یک صاحب‌نظر فرهنگی را در رابطه به احداث آن پروژه پرسیده‌اند؟ مدیریت شهری برخی شهرها به چه میزان به بحث‌های هویتی این شهر پرداخته است؟
سیدی اظهار می‌کند: تا چه حد برخی مسئولین فرهنگی برخی شهرها توانسته‌اند باورهای فرهنگی مردم شهر خود را قبول داشته باشند؟ به چه میزان به این باورهای فرهنگی شهروندان تردید نداشته‌اند؟ باید بپذیرم در برخی از شهرهای ایران به‌ویژه برخی کلان‌شهرها با گسست فرهنگی روبه‌رو هستیم.
وی ادامه می‌دهد: «الوین لویس تافلر» آینده پژوهش بیان می‌کند تغییراتی که سریع اتفاق می‌افتد، گسست فرهنگی را ایجاد می‌کند و بنده معتقد هستم یکی از علل گسست فرهنگی برخی شهرها به خاطر تغییر کارکرد آن شهر از خدماتی به صنعتی بوده است. ما به‌عنوان شهروند نتوانستیم مفاخر و هویت فرهنگی شهر خود را به نسل بعدی خود انتقال دهیم.
رابطه نقش‌آفرینی نخبگان فرهنگی با افزایش تعلق شهریرئیس دفتر مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک تصریح می‌کند: این نبود تعلق شهری به عوامل زیادی برمی‌گردد که اولین عامل آن عدم باور فرهنگی در برخی از شهرها است، عامل دیگر در پایین بودن تعلق شهروندان نبود نقش‌آفرینی نخبگان فرهنگی بوده است، زیرا شهر فرهنگی نیازمند انسان فرهنگی دارد، انسان فرهنگی نیاز به انتقال فرهنگی دارد، انتقال فرهنگی نیاز به نشر، تولید و دستمایه‌های فرهنگی دارد.
وی اضافه می‌کند: متأسفانه شهروندان برخی از شهرها نه‌تنها مفاخر خود را نمی‌شناسند بلکه نسبت به نخبگان فرهنگی، علمی شهر خود بی‌اطلاع هستند، وقتی قشر فرهنگی، قشر دانشگاهی این شهر از نخبگان شهر خود بی‌اطلاع هستند و ما هم به‌عنوان سیاست‌گذار و متولی حوزه فرهنگی شهر اقدامی انجام ندهیم، باید شاهد کاهش میزان تعلق شهری و آسیب‌های حاصل آمده از پایین بودن این میزان تعلق در آن شهر باشیم.
سیدی می‌گوید: تقصیر این اطلاع نداشتن شهروندان یک شهر از مفاخر و نخبگان شهر خود را نباید به عهده آنان انداخت، بلکه مدیریت و نهادهای فرهنگی آن شهر و استان در این بی‌اطلاعی شهروندان مقصر هستند، زیرا مردم به اندازه‌ای درگیر مسائل اقتصادی، مشیتی هستند که شاید اطلاع از این مباحث در اولویت‌های بعدی زندگی آنان باشد. فرض را می‌گذارم من شهروند در خصوص اطلاع از مفاخر و نخبگان شهرم غفلت کردم، اما این دلیل نمی‌شود که مدیریت و نهادهای فرهنگی از پرداختن به این امور شانه خالی کند و باید وظیفه خودش را انجام دهد.
گزارش از: کورش دیباج دبیر سرویس فرهنگ و هنر خبرگزاری ایمنا
کد خبر 606522منبع: ایمنا
کلیدواژه: فرهنگ شهروندی تعلق شهري سرمایه اجتماعی شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق توسعه فرهنگ شهروندی مطالعات و پژوهش بین شهروندان برخی از شهرها حس تعلق شهری مدیریت شهری برخی از شهر دانشگاه ها برخی شهرها فرهنگی شهر بی اعتمادی فرهنگ شهری بی اطلاع چه میزان شهر خود آن شهر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۵۱۲۲۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
عاطفه خادمی دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور شد
رئیس جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی ماده واحده «تأیید انتخاب دبیر شورای فرهنگ عمومی» که در جلسه ۸۹۷ مورخ ۱۴۰۲/۱۲/۰۸ شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌تصویب رسیده است، را برای اجرا ابلاغ کرد. به گزارش ایسنا، سیدابراهیم رئیسی، ماده واحده «تأیید انتخاب دبیر شورای فرهنگ عمومی» که در جلسه ۸۹۷ مورخ ۱۴۰۲/۱۲/۰۸ شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌تصویب رسیده است را به این شرح برای اجرا به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شورای فرهنگ عمومی ابلاغ کرد: «ماده واحده «تأیید انتخاب دبیر شورای فرهنگ عمومی» که در جلسه ۸۹۷ مورخ ۱۴۰۲/۱۲/۰۸ شورای عالی انقلاب فرهنگی براساس مصوبه جلسه ۴۶۳ مورخ ۱۴۰۲/۱۱/۲۴ شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی (به پیشنهاد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی) به تصویب رسیده است به شرح ذیل برای اجراء ابلاغ میگردد: «ماده واحده- با استناد به ماده ۲ آیین‌نامه شورای فرهنگ عمومی (مصوب جلسه ۳۹۸ مورخ ۱۳۷۶/۰۳/۲۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی و اصلاحات بعدی آن)، خانم عاطفه خادمی به عنوان دبیر شورای فرهنگ عمومی انتخاب می‌شود». عاطفه خادمی عاطفه خادمی کیست عاطفه خادمی پیش از این به‌عنوان مشاور اجتماعی وزیر و دبیر ستاد جمعیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این وزارتخانه مشغول به فعالیت بود. گفتنی است، خادمی متولد سال ۱۳۶۳ شهرستان بروجرد و دانش آموخته دکترای سیاستگذاری فرهنگی و به عنوان اولین زن فارغ التحصیل این رشته در کشور است. وی عضو هیأت علمی پژوهشگاه مطالعات فرهنگی اجتماعی و تمدنی و دارای تألیفات پژوهشی با رویکرد سیاستگذاری در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی به‌ویژه با محوریت زنان و خانواده نیز هست. در سوابق علمی و اجرایی وی می‌توان به تجربه همکاری با نهادهای مختلف مانند سازمان صدا و سیما، پژوهشگاه های مرتبط در حوزه علوم انسانی حول بررسی مسائل مختلف حوزه فرهنگ و اجتماع، متمرکز بر حوزه های تحولی، مسئول دبیرخانه تحول مجتمع های قضایی خانواده در قوه قضاییه و دبیر دبیرخانه کمیته اجتماعی و فرهنگی سند تحول دولت سیزدهم اشاره کرد. یادآور می‌شود، پیش از این سیدمجید امامی به‌عنوان دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور در این مسئولیت خدمت می‌کرد. کانال عصر ایران در تلگرام
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟